داستان این فیلم، برگرفته از یکی از چند داستان پیرامون مرگِ کوروش بزرگ از کتاب تاریخ هرودت است که در زمان جنگ با ماساژت ها در رویارویی با تومریس، ملکه آن ها کشته می‌شود.

نقد و بررسی

تومیریس یک فیلم بلند سینمایی بر اساس داستانی افسانه‌ای از تاریخ هرودوت، به کارگردانی آکان ساتایف است. این فیلم، بخشی از جنگاوری های شخصیتی را به تصویر کشیده که در واقعی بودن آن تردید وجود دارد. داستان فیلم، پیرامون ملکۀ ماساژت‌ها از اقوام ایرانی ، همان «تومیریس» Tomyris است که بر طبق افسانه ها در نبردی شاه ایرانیان کوروش بزرگ را کشته است. این فیلم در شهر نور سلطان، پایتخت قزاقستان، در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ به نمایش درآمد.

فیلمبرداری از دسامبر سال ۲۰۱۷ آغاز و صحنه‌هایی در جاهای گوناگون در قزاقستان فیلمبرداری شد. قهرمانان ماساژت به زبان ترکیِ باستان صحبت می‌کنند، در حالی که قهرمانان پارسی در این فیلم به پارسی باستان صحبت می‌کنند.این فیلم، اگر بر پایهٔ تحریف تاریخ نباشد، دست کم برساخته از روایتی است که بیش از تاریخ واقعی، به تاریخ عامیانه یا حتی تاریخ افسانه‌ای نزدیک است.

فیلم سینمایی تومیریس به سفارش وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان در استودیوی فیلم ملی «قزاق فیلم» ساخته شده است. دو سال پیش آکان ساتایف اظهار تردید کرده بود که بتوان این فیلم را ساخت: «بودجه سینمای قزاقستان تحمل ساخت این فیلم را ندارد، زیرا فیلم باید در قالب هالیوودی ساخته شود.» اما بودجه این فیلم از سوی دولت تأمین شد و به گفتۀ منابع آگاه، حدود ۱۰ میلیون دلار (بیش از ۳۱۰ میلیارد تومان به نرخ مهر ۱۳۹۹) هزینۀ ساخت این فیلم تاریخی شده است تا عنوان پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ ۲۸ سالۀ کشور قزاقستان را به خود اختصاص دهد.

واکنش‌های انتقادی و جعل تاریخ

این فیلم با انتقادهای بسیاری روبه‌رو شد. به این دلیل است که نسخهٔ وقایع هرودوت به طور کلی توسط مورخان و محققان پذیرفته نمی‌شود و برخلاف فیلم، ماساگت به عنوان مردم تلقی می‌شود، در حالی که مردمان ایرانی هستند. انتقاد هم از طرف مردم قزاقستان و هم ایرانیان مطرح شد.

کارگردان فیلم سینمایی «تومیریس» که پرهزینه‌ترین فیلم سینمای قزاقستان لقب گرفته و داستان مرگ کوروش بزرگ به دستِ زنی به نام «تومیریس» را روایت کرده، گفته که برای کوروش احترام قائل است و ایرانیان باید بر تاریخ هرودوت خرده بگیرند، نه بر او.

بعد از این بحث‌ها آکان ساتایف در صحفۀ اینستاگرام خود نوشت: دوستان، وقتی که پیش‌پردۀ فیلم تومیریس رونمایی شد، ایرانیان اظهار نظر دربارۀ این فیلم را آغاز کردند. به نظر آن‌ها ما تاریخ را تحریف می‌کنیم و معتقدند هرودوت داستان مبارزۀ پادشاه تومیریس با کوروش دوم را بر پایۀ خیالِ خود ساخته است. با این فیلم نمی‌خواهیم کسی را ناراحت کنیم. چرا که ما فیلم خوب می‌خواهیم. افزون بر این، برای کوروش که پادشاهِ بزرگِ زمان خود بوده است احترام قائلیم.

نکته پایانی

به گفته منابع ایرانی داستان این فیلم به نوعی تحریف تاریخ است و به ماجرای کشته شدن کوروش بر اساس روایتی از هرودت می‌پردازد. «تومیریس» ملکه ماساگت‌ها که از ظلم و ستمِ ایرانیان به ستوه آمده، قیام کرده، با پیروزی بر هخامنشیان موفق به کشتن کوروش می‌شود.

شایان ذکر است که:

۱- ماساگت‌ها، بنا بر نظر اکثریتِ صاحب‌نظران، گروهی از سَکاها بودند که مردمانی ایرانی‌تبار بودند و ارتباطی به قزاق‌ها چنان‌که در این فیلم به تصویر کشیده‌شده و از سوی آنها تبلیغ می‌شود ندارند.

۲- اصلاً روشن نیست که جنگ کورش با ماساگت‌ها در کجا رخ داده است. تنها روایتِ موجود که هرودت گزارش کرده آن‌ را در قفقاز در کنار اَرَس می‌داند و پژوهش‌های جدید جایگاه این قوم را به آسیای مرکزی در کنار سیردریا (سیحون) منتقل کرده است. با این‌حال، اخیراً برخی دوباره به همان نظر قدیمی بازگشته‌اند. بنا بر این، هیچ اطمینانی در ارتباط این داستان با قزاقستان وجود ندارد.

۳- کشته‌شدن کورش در این جنگ و افتادن سرش به دست ملکهٔ ماساگت‌ها صرفاً یک داستان هرودتی است، نه واقعیت تاریخی. چراکه هیچ مورخ دیگری روایتِ هرودت را تکرار و تأیید نکرده است. براساسِ نظرِ غالبِ صاحب‌نظران، کورش در جنگ‌های خود با این اقوام پیروز بوده است.

بازیگران

آلمیرا تورسین – Tomiris

گاسان مسعود – کوروش

Berik Aitzhanov – Kurtun

عادل آخمتوف – آرگون

Erkebulan Dayirov – خواراس

اعظم ساتیبلدی – کاواز

آلمیرا تورسین، روانشناس، از میان ۱۵ هزار نفر برای بازی در نقش تومیریس انتخاب شد. او دروس حرفه‌ایِ سوارکاری و تیراندازی با کمان و نیز کار با شمشیر و چاقو را فراگرفت.

نکته

** پیرو قراردادهای منعقد شده با تهیه کنندگان فیلم ها، در “طرح نشر رایگان” با همکاری شرکت های ایرانسل، همراه اول و سایر اپراتورها ترافیک حاصل از دانلود یا تماشای آنلاین هر فیلم بصورت درآمد ترافیکی محاسبه و مستقیما به حساب شرکت توزیع کننده یا تهیه کننده آن فیلم منظور می گردد. |
بنابراین : در این طرح هزینه ای از کاربران filmasa.ir دریافت نمی شود و دانلود یا تماشای آنلاین فیلم ها توسط شما کاملا رایگان می باشد.