معرفی و بررسی فیلم سینمایی درباره الی :

ایده ساخت

اصغر فرهادی در یکی از مصاحبه‌هایش در این رابطه گفت: یکی از روزهای فیلم‌برداری دربارهٔ الی کنار دریا رفتم و به آن خیره شدم و احساس کردم چیزی زیباتر از این وجود ندارد و این تصویر تکه ای از بهشت می‌باشد. یکی دو تا از بچه‌های گروه عصر همان روز نزدیک بود در دریا غرق شوند. تمامی گروه وحشت زده شدیم و خوشبختانه به خیر گذشت.

یکبار دیگر به کنار دریا رفتم و دیدم که همین تکه ای از بهشت می‌تواند بسیار وحشتناک باشد؛ وحشتناک‌ترین جای ممکن. خاصیت دریا چنین است که این دو وجه را در خودش دارد. فکر می‌کنم در طبیعت، این دریاست که بیشترین ظرفیت خیر و شر همزمان را داراست.

افتخارات و جوایز

داخلی

سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران – جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۷
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی – جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۷ (اصغر فرهادی)
سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های صوتی – جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۷ (حسن زاهدی)
تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (شهاب حسینی)
تندیس زرین بهترین تدوین – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (هایده صفی‌یاری)
تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (صابر ابر)
تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل زن – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (مریلا زارعی)
تندیس زرین بهترین کارگردانی – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (اصغر فرهادی)
تندیس زرین بهترین فیلم – جشن خانه سینما ۱۳۸۹ (سید محمود رضوی و اصغر فرهادی)
تندیس بهترین فیلم از سومین دوره جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران (سید محمود رضوی)

بین‌المللی

برنده خرس نقره‌ای برای بهترین کارگردان – جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۰۹ (اصغر فرهادی)
نامزد خرس طلایی بهترین فیلم – جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۰۹
برنده جایزه بهترین فیلم – جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۹
برنده جایزه بهترین فیلم داستانی جشنواره – جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۹
برنده جایزه بهترین فیلم روزنامه استاندارد – جشنواره بین‌المللی فیلم وین ۲۰۰۹
برنده جایزه نتپک – جشنواره بین‌المللی فیلم بریزبن ۲۰۰۹
نامزد هوگو طلایی بهترین فیلم – جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۰۹
برنده جایزه قرقاول طلایی – جشنواره بین‌المللی فیلم کرالا ۲۰۰۹
برنده جایزه سووارنا چاکورام بهترین فیلم – جشنواره بین‌المللی فیلم کرالا ۲۰۰۹
برنده جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه بهترین فیلم‌نامه – جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک ۲۰۰۹
برنده جایزه ویژه هیئت داوران – جشنواره بین‌المللی فیلم سیاتل ۲۰۱۰
برنده جایزه طلایی – جشنواره سینمایی فونچال ۲۰۱۰
برنده جایزه بهترین فیلم و فیلم‌نامه – جشنواره سانتو دومینگو ۲۰۱۱
برنده جایزه اتحاد رسانه‌های اروپا ۲۰۱۱

نامزدی بهترین فیلم خارجی جشنواره اسکار

در روز ۲۹ شهریور دربارهٔ الی از سوی هیئت معرفی فیلم برگزیده ایرانی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای شرکت در مراسم اسکار ۲۰۰۹ انتخاب شد. از بین تعداد زیادی فیلم که به آکادمی معرفی می‌شوند تنها ۵ فیلم به بخش پایانی جشنواره راه می‌یابند.

همچنین در سال ۲۰۱۵ در پی اکران دربارهٔ الی در آمریکا و پیش‌بینی منتقدین به روایتی مبنی بر امکان حضور دربارهٔ الی در میان نامزدهای بهترین فیلم‌نامه اصلی اسکار ۲۰۱۶، از پیش بیشتر شد.

نظرسنجی

فیلم برگزیده تماشاگران جشنواره فجر در نیمه دوم دهه ۸۰ ایران

در جشنواره فیلم فجر، فیلم سینمایی درباره‌الی به کارگردانی اصغر فرهادی به عنوان فیلم برگزیده تماشاگران در نیمه دوم دهه ۸۰ انتخاب شد. براساس این گزارش، در این نظرسنجی به ترتیب «دربارهٔ الی» با ۴۴ درصد آراء اول، «جدایی نادر از سیمین» با ۲۰ درصد آراء دوم، «سنتوری» با ۱۳ درصد آراء رتبه سوم را به‌دست آوردند.

جزو ده فیلم برتر ۲۰۱۴–۲۰۱۵

به انتخاب خبرگزاری آسوشیتد پرس «دربارهٔ الی» با کسب رتبه دوم در میان ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۵ میلادی قرار گرفت. بیش از ۵۰۰ نفر از اعضای شبکه منتقدین نشریه سینمایی «ایندی‌وایر» از سراسر جهان، فهرستی را از برترین فیلم‌های غیرانگلیسی سال از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ منتشر کردند.

فیلم «دربارهٔ الی» ساخته اصغر فرهادی که در سال ۲۰۰۹ در ایران اکران شد و امسال پس از گذشت نزدیک به ۶ سال از تاریخ هشتم آوریل در سینماهای آمریکای شمالی به روی پرده رفت در فهرست برترین فیلم‌های خارجی (غیرانگلیسی) سال ۲۰۱۵ رتبه هشتم را به خود اختصاص داده‌است.

نظرها و تحلیل ها :

• دیتر کسلیک مدیر جشنواره فیلم برلین این فیلم را نشانه‌ای از آغاز موجی نو در سینمای ایران دانست.
• خبرگزاری فرانسه از این فیلم به عنوان «درامی ایرانی که قلب‌ها را شکست»، یاد کرده‌است.
• دیوید بوردول، منتقد و نظریه‌پرداز سینمای جهان با دیدن این فیلم آن را یک شاهکار و بهترین فیلم سال جهان تا به حال خوانده‌است.
• رابرت دنیرو در حاشیه جشنواره ترابیکا در مورد این فیلم گفت: جهان شمولی شخصیت‌ها و مضامین در کنار کارگردانی که این داستان را مسحورکننده ساخته، موجب شده‌است تا «دربارهٔ الی» مرزهای جهانی را فرو بریزد و درک ما از دنیای مشترک مان را تعمیق ببخشد.
• لی مارشال منتقد سینمایی نشریه اسکرین اینترنشنال پیرامون دربارهٔ الی نوشت: این فیلم یکی از بهترین فیلم‌های چند سال اخیر سینمای ایران است که از کلیت باصلابتی برخوردار است. این یکی از آن معدود فیلم‌هایی است که به‌عنوان یک درام رضایت‌بخش، می‌توان آن را صرفاً معطوف به یک طبقه خاص دانست اما با این وجود، از یک زندگی درونی مستقل و غنی برخوردار است.
• نشریه مایکل اتکینسون به اکران این فیلم در آمریکا واکنش نشان داده و نوشت: اگر پیش از این تحت‌تاثیر فیلم‌های «جدایی» و «گذشته» قرار گرفته‌اید، به‌طور یقین از قدرت نیروی ناب داستان‌گویی فرهادی آگاهید. فیلم‌های فرهادی بالغ و صریح هستند و فیلم‌سازی او متمایز و واضح است. در هر فیلم بار اصلی بر دوش داستان‌های به دقت ساختار یافته اوست و در انتها بحران همیشه در رابطه با جنسیت است.
• به مناسبت اکران فیلم در آمریکا استیون هولدن منتقد نیویورک تایمز یادداشتی مفصل دربارهٔ این اثر اصغر فرهادی نوشت: نگاه کردن به دربارهٔ الی زیباست. آسمان و دریای همیشه در حال تغییر به فیلم نوعی احساس دمدمی بودن را می‌بخشد که آنقدر قابل حس کردن است که به نظر می‌رسد خود اقلیم هم یکی از شخصیت‌های اصلی فیلم باشد و دارد اتفاق‌هایی را که می‌افتند دیکته می‌کند، این آب و هوا است که حکمرانی می‌کند.
• آلیسا سیمون در ورایتی در مورد این فیلم نوشت: برای بسیاری از افراد، نیمه اول این فیلم ممکن است حتی خسته‌کننده، با پالس قدیمی و رفتار نا مشخص باشد، اما پس از یک حادثه تلخ و شوک‌آور در ۴۵ دقیقه انتهایی، فرهادی یک تریلر پر رمز و راز و پرتنش را به شما عرضه می‌کند.
• اندی گرین در نشریه پاپ اینسونیاکس نوشت: دربارهٔ الی از آن فیلم‌هایی است که بدون اینکه هیچ پیش زمینه‌ای دربارهٔ موضوع فیلم داشته باشید، خواهان دیدنش می‌شوید. من از دیدن فیلم لذت بردم، و همچنان در حال بازیابی خودم، پس از تماشای این شاهکار اصغر فرهادی هستم.
• دیوید ادلستین نوشت: دربارهٔ الی به‌طور چشمگیری، از سطح دیگر فیلم‌هایی که از فرهادی دیده‌ام، متفاوت است. فرهادی از فضا مانند یک استاد استفاده می‌کند.
• گادفری چشایر می‌گوید: از لحاظ فرمی فرهادی تلاش بسیاری می‌کند تا فیلم دربارهٔ الی را در سطح واقع گرایانه نگاه دارد و در عین حال وارد لایه‌های اخلاقی و وجدانی شخصیت‌ها شود. استفاده از دوربین روی دست، استفاده حداقلی از موسیقی و جایگزینی آن با صدای دریا، دیالوگ و بازی‌های غیرتصنعی نشانه‌هایی از تلاش کارگردان است. همچنین او با گرفتن برخی کادرهای بسته از شخصیت‌های داستان سعی می‌کند بیننده را با خود او و افکارش درگیر کند و توجه او را از محیط شلوغ اطراف کم کند و با این وجود سکانس ابتدای فیلم همانند برخی دیگر از فیلم‌های فرهادی نمادین و برجسته است.

اکران و نمایش

نمایش در ایران

دربارهٔ الی پیش از آغاز بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر، پیش از داوری هیئت انتخاب، به دلیل بازی گلشیفته فراهانی در آن توسط مقامات وزارت ارشاد از جشنواره کنار گذاشته شد. گلشیفته فراهانی پس از بازی در فیلم مجموعه دروغ‌ها و حضور در مراسم فرش قرمز نمایش فیلم بدون حجاب اسلامی، به‌طور غیررسمی ممنوع‌التصویر دانسته می‌شد.

سرانجام پس از رایزنی‌های نهادهای غیردولتی سینما و برخی داوران جشنواره و در پی درخواست مشاور امور هنری رئیس‌جمهور، محمود احمدی‌نژاد به وزیر ارشاد دستور حضور فیلم در جشنواره فیلم فجر را صادر کرد و با تصمیم هیئت انتخاب، به عنوان یکی از فیلم‌های بخش مسابقه برگزیده شد. دربارهٔ الی برای نخستین بار در ۱۹ بهمن ۱۳۸۷ در تهران نمایش داده‌شد. این اکران با استقبال زیادی رو به رو شد.

در حالی که فیلم از وزارت ارشاد پروانهٔ نمایش داشت و در برنامهٔ اکران نوروز قرار داشت و حتی با گروه سینمایی آفریقا قرارداد بسته بود به دلایل ناشناخته‌ای از اکران آن که قرار بود ۲۸ اسفند ۱۳۸۷ صورت گیرد، جلوگیری شد.

شنیده می‌شد شخص معاون سینمایی دستور این اقدام را داده. در حالی که اکران‌های مردمی فیلم «دربارهٔ الی» در سینماهای تهران لغو شد که درگیری پلیس و دارندگان بلیت فیلم را در پی داشت. این فیلم، سرانجام پس از پشت سر گذاشتن دشواری‌های فراوان، در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۸۸ به‌طور گسترده در تهران و شهرستان‌ها اکران شد.

نمایش در آلمان

فیلم دربارهٔ الی به بخش نهایی و مسابقه پنجاه و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم برلین راه یافت. پیش از نخستین نمایش فیلم در این جشنواره، حضور بازیگران زن ایرانی، در مقابل سینمای «برلیناله پالاست» با لباس‌هایی که برگرفته از طرح‌های سنتی با رنگ‌های شاد بود، مورد توجه خبرنگاران و عکاسان خارجی قرار گرفت. سرانجام این فیلم جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی را نصیب اصغر فرهادی کرد.

نمایش در فرانسه

دو روزنامه لوموند و لیبراسیون با چاپ تبلیغ فیلم دربارهٔ الی از برنامه نمایش آن در چند سینمای فرانسه خبر دادند. بعد از اینکه طی سال‌های اخیر فروش فیلم‌های ایرانی در فرانسه فروکش کرده بود، دربارهٔ الی توانست در ۴۷ سینمای فرانسه به نمایش درآید.

نمایش در آمریکا

فیلم دربارهٔ الی در سال ۲۰۱۵ در آمریکا به نمایش درآمد و در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۵ میلادی توسط جک کویل منتقد سینمایی خبرگزاری آسوشیتدپرس قرار گرفت.

دیگر کشورها

همچنین این فیلم در کشورهای مجارستان، پرتغال، قبرس، انگلیس، ایتالیا، بلژیک، رومانی، یونان، برزیل، لهستان، استرالیا، ژاپن، اسپانیا، چک و فنلاند به نمایش درآمده‌است.

بازیگران فیلم :

• گلشیفته فراهانی در نقش سپیده
• شهاب حسینی در نقش احمد
• ترانه علیدوستی در نقش الی
• مریلا زارعی در نقش شهره
• پیمان معادی در نقش پیمان
• مانی حقیقی در نقش امیر
• احمد مهران‌فر در نقش منوچهر
• رعنا آزادی‌ور در نقش نازی
• صابر ابر در نقش نامزد الی